"De ki: Rabbim ancak hayasızlıkları,
onların açığını, gizlisini, günahı, haksız yere tecavüzü,
hakkında hiçbir delil indirmediği şeyi Allah'a ortak koşmanızı,
Allah'a karşı bilmediğiniz şeyleri söylemenizi haram kılmıştır."
(7 Araf, 33)
"Hayanın hepsi hayırdır." (Keş'ul Hafa, 1/369)
Dünya ve ahiret saadetine kavuşmak isteyen kişi edep
ve haya sahibi olmalıdır. Edep ve hayası olmayan bir kimseden
hayır beklemek mümkün değildir. "Haya ile iman birbirini
tamamlar, biri gidince diğeri de gider." (Hakim>
Çirkin ve ahlaksız bir manzara ile karşılaştığında
utanan, başını öne eğen ve yüzü kızaran bir insan utanma
duygusu taşıyan (haya sahibi) kimsedir. Çünkü insanlık şerefiyle
bağdaşmayan bu manzaradan kalbi sıkıntı duymuş, duyguları
incinmiş, vicdanı rahatsız olmuştur.
Haya sahibi bir insanı, kötü bir işten caydırmak için,
ona "Utanmıyor musun?" demek yeterlidir. Büyüklerimiz
"İnsandan utanmayan Allah'tan da utanmaz." demişlerdir.
Utanma duygusu taşıyan bir kimse, sadece~ insanların
gördüğü yerde değil, insanların görmediği yerde de kötülükten
kaçınan kimsedir. Böyle kimselerin ruh sağlıkları yerinde.
vicdanları rahattır. Onları daima güleryüzlü. mütevazi ve
güvenilir insanlar olarak görürsünüz.
Haya sahibi bir insanda hile, yalan, sahtekarlık, hırsızlık,
kovuculuk, rüşvet, kin, iftira gibi kötülükler olmaz, insan
haya perdesini yitirince de yaptığının hesabından korkmaz,
fakir-fukaranın malını talan eder, musibetzede ve
mustazafların göz yaşlarından yüreği sızlanmaz.
Haya, kalbi bozan günahlara karşı bir engeldir.
Haya, insanın iman kuvvetini ve edep miktarını
belirler.
Haya, hayrın direği, karıştığı her iyiliğin
temel unsurudur.
Batıla göz yuman haya sahibi olamaz.
Haya sahibi, hakk'a cephe açmış olanlarla düşüp
kalkmaz.
Müslüman dilini, batıla dalmaktan ve konuşmaktan; gözünü
avret yerlerine şehvetle bakmaktan; kulağını başkasınin sırlarını
dinlemekten ve insanların ayıp yerlerini ortaya çıkarmaktan
korumalıdır.
İslamsız hayat ve faziletsiz bir insan, kendi şahsiyetini
silmiş, şerefini yıkmış ve kötü arzularının esiri olmuştur.
Rabbim bizleri haya ve faziletten mahrum etmesin.
|